Santiago Vázquez leva máis de 25 anos traballando na xestión de persoas. Falamos con el aproveitando a súa presenza no VIII Congreso Internacional de Felicidade no Traballo celebrado na Coruña.
Despois de case 20 anos en R-Cable como xestor de persoas afronta unha nova etapa no Instituto de Liderado do Tecnolóxico de Monterrey. Como valora este cambio?
Realmente afronto o cambio con moitísima ilusión. É un cambio de país e de sector. O feito de pasarme ao sector educativo achégame ao meu propósito de vida de contribuír a xerar contornas máis positivas e máis humanas. O Tecnolóxico de Monterrey é unha entidade moi singular porque é privada pero sen ánimo de lucro, e moi ligada ao desenvolvemento de líderes con valores e sentido humano e unha visión global.
O Instituto é unha iniciativa que acaba de nacer. Como xurdiu a idea de que vostede o encabezase?
En outubro de 2016 o Tecnolóxico de Monterrey convidoume a participar no Foro das Ciencias da Felicidade, onde coñecín ao presidente. Debido á baixa calidade de liderado a nivel global, decidiran crear o Instituto para fomentar a diversidade e a inclusión fronte a outros liderados que falan de muros, de fronteiras e de nacionalismos. Estamos nun mundo globalizado onde as distancias se acurtan. Todos estamos no mesmo barco: o noso planeta que debemos coidar.
Liderado e felicidade. Así se titula a súa charla no VIII Congreso Internacional de Felicidade no Traballo. Cales son as claves desta relación?
Un dos aspectos que hai que remarcar é que, fronte ao liderado mesiánico do século XX, o liderado da nova era é colectivo, compartido, discreto, inclusivo e diverso. Falo sempre do intraliderado para pasar ao interliderado porque creo que é fundamental saber liderarse a un mesmo para despois desenvolver a intelixencia social que pase por xestionar un equipo como unha "batuta invisible".
En que se basea un liderado positivo?
Trátase de orientarse ás fortalezas individuais e dos equipos como estratexia fundamental. Ademais, destacaría que unha persoa é líder cando crea líderes, cando fai crecer, cando é humilde, responsable, inspirador... En definitiva, un líder transforma xerando valor.
Como se incrementan os niveis de felicidade no traballo?
Hai moitos factores que inflúen. A empresa non pode ser responsable da felicidade dos seus traballadores, porque é unha responsabilidade individual, pero si pode contribuír a través de determinadas cuestións. Por exemplo, o feito de que haxa un equilibrio entre a vida persoal e profesional, que existan mecanismos para medir o clima laboral, enquisas para medir o liderado, formación, coaching...
Fálase moito do salario emocional, que vai máis aló do económico. Considera que é unha tendencia que chega para quedar?
De acordo coa pirámide de Maslow, temos unha serie de necesidades que están xerarquizadas. Necesitamos o mínimo para poder pagar as facturas e sosternos a nós mesmos e ás nosas familias. Pero unha vez isto está cuberto, xa non é suficiente. Aí entramos no salario emocional. É dicir, o soldo é moi importante para non ter preocupacións económicas. Con todo, unha vez que temos un soldo suficiente, se o multiplicamos non se produce un incremento proporcional do noso benestar. Entón, pasa a ter protagonismo a filiación. A continuación, viría o recoñecemento. O último nivel sería a autorrealización: traballar en algo que contribúe a cuestións que teñen significado para a túa vida. Isto é precisamente o que me levou a tomar a decisión do cambio na miña carreira profesional.
Ten unha ampla experiencia como director de persoas. Cre que as empresas galegas en xeral teñen en conta a RSE interna?
Creo que as empresas si están a tomar o camiño da responsabilidade social. Algúns farano porque non queda máis remedio en canto a clientes e mercado, pois a RSE pode axudar a conseguir os obxectivos económicos. Ademais, é neste momento de cambio de era onde os elementos intanxibles pasan a ter un protagonismo crítico. A sociedade cada vez é máis esixente e obriga a que todos, non só as empresas, sexamos máis responsables e máis conscientes.
Como conclusión, que vantaxes ten para unha empresa contar con traballadores felices?
Apostar pola felicidade impacta nos resultados das empresas. Nestes momentos destaca o impacto por atraer talento. As persoas infórmanse e os mellores talentos teñen a capacidade de elixir, de tal maneira que contribuíndo á felicidade na empresa podes ser mellor empregador. Outros beneficios son a redución do nivel de absentismo. Diminúese tamén a rotación non desexada, pois cando unha persoa considera que a súa empresa é un bo lugar para traballar, posiblemente teña menos ganas de abandonar a compañía. Por tanto, aumenta o sentido de pertenza e actúan como prescritores da compañía.